امامزاده سید حسین (ع) معروف به بابا قدرت در شهر اسفراین

بقعة امامزاده حسین علیه السلام در خارج از روستاى دهنة اجاق، در 49 کیلومترى شمال غرب شهر صفى آباد و حدود چهل کیلومتر شهر اسفراین قرار دارد.

بنا ، زیارتگاه این امازاده در میان یک غار طبیعى در دل کوه واقع شده که با دخالت انسان به صورت پلان مستطیل شکلى به طول تقریبى 40 و عرض 5/4 و ارتفاع 5 متر ساخته شده است که مساحت آن تقریباً دویست مترمربّع می ‏باشد. دیوار این غارتا چند سال پیش از محتویات سنگی کوه بود اما بدلایل فنی امروزی حاشیه آن را با دیواره آجری پوشش و گچکاری شده است. اتاق مقبره به صورت مربّع و به ابعاد 56/4×58/4 متر و ارتفاع حدود 9 متر و داراى گنبدى دو پوش است که از داخل به صورت عرقچینى و از خارج به صورت کلاه‏خودى می ‏باشد و در ساقه آن چهار پنجره جهت نورگیری احداث شده است. تزیینات بکار رفته در این بقعه شامل، طاق نماها و طاقچه ‏ها در شیوه‏هاى مدوّر و هلالى و شاخ بزى می ‏باشد. مصالح بکار رفته در آن سنگ، گچ، آهک و ملاط ساروج است.

مدخل اصلى بقعه به اندازه سه پلّکان از شبستان ورودى که همان غار طبیعى است، ارتفاع دارد. این غار از شاخص‏ترین اثرهاى تلفیق معمارى با طبیعت در منطقه می ‏باشد که متعلّق به دورة صفویّه و به شماره 1105 و در تاریخ 17/5/1383 درفهرست آثار ملّى به ثبت رسیده است.

به اعتقاد اهالى، شخصیّت مدفون در بقعه، سیّد حسین بن محمّد بن امام على النقى الهادى (ع) است. علمای انساب برای محمّد بن امام هادی (ع) فرزندی به نام حسین ذکر ننموده‌اند. تنها بیهقی ذیل سادات ساکن در مرو از اسحاق بن احمد بن علی بن محمّد بن علی بن زید بن حسین بن محمّد یاد نموده و از آن تجلیل به عمل آورده است.

علّت شهرت بقعه به بابا قدرت بدان جهت است که، سازنده آرامگاه شخصى به نام استاد بابا قدرت اسفراینى بود که بقعه به نام او شهرت یافته است. اما مؤلّفان کتاب مشاهیر رجال اسفراین نظر دیگری دارند و می‌نویسند:

«وی از سادات و دراویش قرن دهم هجری است. درویش حسین بن سیّد محمّد مشهور به «بابا قدرت» از معماران بسیار ارزشمند این خطّه نیز بوده است.»

مشهور است که پس از کشف مقبرة احمد بن موسی (ع) در کوران به وسیلة درویش محمود و درویش احمد در زمان پادشاهی شاه تهماسب صفوی (930 هـ . ق) ساختمان آرامگاه احمد بن موسی(ع) توسط درویش حسین، که در آن زمان به «معمار حسین» مشهور بوده، ساخته شده است. از تاریخ‌هایی که بر دربها و منبر مسجد آرامگاه احمد بن موسی (ع)حک شده (952 هـ . ق) معلوم می‌شود که درویش حسین در نیمة دوم قرن دهم هجری می‌زیسته و می‌بایست در آن تاریخ حدود 40 تا 45 سال از عمر وی گذشته باشد.»